مولفه های ایرانی – اسلامی در اشعار شفیعی کدکنی

آثار نویسنده و شاعر محمل و قالبی است برای ظهور اندیشه ها و عقاید وی و این آثار هنگامی جاودان می شوند که برخاسته از دل نویسنده و همچنین حافظ ارزش های آرمانی و اخلاقی مردم باشند. بدیهی است برای دستیابی به نوع تفکر و دیدگاه سخنور، پژوهشگر ملزم به کندوکاو در لایه های نهان و آشکار سخن وی است. در پژوهش حاضر، برای دستیابی به دامنه مفاهیم مولفه های ایرانی – اسلامی در اشعار شفیعی کدکنی ملزم به بررسی و تبیین دیدگاه وی هستیم؛ زیرا ساختار شعری وی جلوه گر اندیشه والای اوست و به ویژه اینکه شعر زبان گویا و توانای هنر است و این قدرت پیام رسانی در بطن شعر لطیف تر و زیباتر نهاده شده است. اشعار شفیعی کدکنی در دو مجموعه « هزاره دوم آهوی کوهی و آیینه ای برای صداها» گرد آمده است و هدف این نوشتار آن است تا بدین پرسش محوری و بنیادین که شفیعی به چه میزان و با چه شیوه و رویکردی از سنت و میراث ادبی و فرهنگی ایران استفاده کرده است، پاسخ داده شود. پس از طرح مسأله به تعریف هویت و شناسایی شاکله های آن و تحلیل مولفه ها در پنج فصل پرداخته شده و جلوه ها و کارکردهای هویت ایرانی و اسلامی در شعر شفیعی بحث و بررسی شده است. از ابعاد مهم این پژوهش، شناسایی و معرفی مولفه های هویت ساز ایرانی است که بر طبق نظر مکتوب جامعه شناسان و سخنوران بزرگ جهان است و دیگر بعد آن، تعیین میزان به کارگیری و شناخت شفیعی از این مولفه هاست. شایان ذکر است که در توصیف و تحلیل کلام شفیعی (= آثار شعری) این امر محقق و محرز گردید که دامنه مفاهیم هویت ایرانی و اسلامی در بطن این آثار بسیار فراگیر بوده و فراوان به کار رفته است. واژگان کلیدی: مولفه، ایرانی، اسلامی، شعر، شفیعی کدکنی.